برکات حضرت فاطمه‏ معصومه سلام‏ اللَّه‏ علیها

السلام علیک یا بنت رسول الله

*********

نزول اجلال حضرت فاطمه‏معصومه سلام‏ اللَّه‏ علیها و ورود او به قم، منشأ خیرات و برکات گوناگون و چشمگیر و ماندنی براى قم و اهل واردین آن، بلکه براى عموم مسلمانان جهان، حتّى در اقصى نقاط عالم گردید.

شهر، شهر زیارتى شد و از مشرق و مغرب جهان مردم علاقمند به بیت وحى براى زیارت آن معظّمه یگانه روبه این شهر شریف مى‏ آورند و در آمدن این جمعیّت‏ هاى فراوان چه منافع بزرگى براى شهر و مردم آن تأمین مى‏ شود، ارتباط بین قم و بلاد و ممالک اسلامى حاصل مى‏ گردد، فرهنگ اسلامى از این پایگاه علمى به نقاط مختلف انتقال مى‏ یابد، جنبه‏ هاى اقتصادى مردم قم رشد مى‏ کند و ده‏ها منافع دیگر که در پرتو زیارتى شدن این شهر، خداوند بزرگ متوجّه مردم این شهر و واردین و دیگر ملت اسلامى گردانیده است.

و از برکات بى‏ نظیر، آنکه این شهر قداست پیدا کرده، مورد توجّه و اقبال علما و دانشمندان قرارگرفت و بالاخره بزرگترین پایگاه دینى و عالی ترین حوزه علمیه در جهان گردید. ورود دو شخصیّت بزرگ علمى، مرحوم حایرى و مرحوم بروجردى به قم بدون تردید از برکات حضرت معصومه سلام‏ اللَّه‏ علیها است و به نظر ما اندک ابهام و اجمالى ندارد و زمینه هیچ‏گونه شکّ و تردیدى در آن نیست.

اینک ما جریان ورود هریک از آن دو بزرگوار را به صورت گذرا و اجمالى، ذکر مى‏کنیم تا صدق مدّعایمان ظاهر گردد.

1- آمدن مرحوم آیت اللَّه‏ العظمى، مؤسس حوزه، آقاى حاج شیخ عبدالکریم حایرى اعلى‏ اللَّه‏ مقامه به قم و عزم بر اقامت در آن شهر بر اثر یک استخاره‏ اى بوده است که در کنار حرم حضرت فاطمه‏ معصومه سلام‏ا للَّه‏ علیهاو با توسّل به آن حضرت انجام شده و در نتیجه آن توسّل آیه‏اى آمده که ایشان را موظّف به ماندن و جمع کردن علما و فضلا فرموده است و خلاصه هدایت بى‏ دغدغه ‏اى در آن جریان در پرتو حضرت فاطمه ‏معصومه سلام ‏اللَّه‏ علیها شامل حال ایشان شده است.

فرزند برومندشان مرحوم آیت ‏اللَّه آقاى حاج‏ شیخ‏ مرتضى‏ حایرى اعلى‏ اللَّه‏ مقامه در این رابطه مى ‏گویند:

مرحوم والد رَحِمَهُ ‏الْعالى رَحْمَةًواسِعَةً تا آن‏جا که من یاد دارم با قرآن استخاره نمى‏ کردند و مى‏ فرمودند: من درست نمى‏ فهمم مثلاً یُسَبِّحُ لِللَّهِ ما فِى السَّمواتِ وَالْاَرْضِ نسبت به موضوع استخاره خوب است یا بد، مربوط به موضوع دیگرى است.

ولى معروف و مسلّم است که براى ماندن در قم، پس از اصرار عدّه ‏اى از علما و اهالى قم و اهالى تهران، بالاى سر حضرت معصومه سلام ‏اللَّه ‏علیها براى ماندن در قم استخاره کرده بودند و این آیه آمده بوده است: وَأتُونى بِاَهْلِکُمْ اَجْمَعینَ.

این آیه خطاب حضرت‏ یوسف به برادران است، که به آنان فرمود: همه اهل و بستگان خود را نزد من بیاورید.

این استخاره در کنار قبر حضرت معصومه سلام ‏اللَّه‏ علیها بدون هیچگونه اجمال و ابهامى مرحوم آیت اللَّه حایرى را به اقامت و آوردن اهل و بستگان خود بدان سرزمین مقدّس فرامى‏ خواند. و از این رو آن زعیم بزرگوار، بستگان و حواریّون خود را به آمدن به قم از اراک که قبلاً آنجا بر گرد شمع وجودش اجتماع کرده بودند، فرامى‏ خواند، در نتیجه عزم بر ماندن و پیدا کرده و بالاخره چنین حوزه علمیّه با عظمتى را تشکیل مى‏ دهند.

آرى، تشکیل حوزه در شهرستان اراک قبلاً به وسیله همین شخصیّت بزرگ علمى، یعنى مرحوم آیت‏ اللَّه‏ العظمى حایرى اعلى ‏اللَّه ‏مقامه صورت گرفت و دلدادگان علم و فضیلت نیز در آن حوزه جمع شده، گردآمدند و حوزه اراک تحرّک و رونقى پیدا کرد.

نیز تشکیل حوزه علمیه در قم با دست تواناى همان عالم ربّانى و فقیه با اخلاص صورت گرفت و حوزه‏ اى قوّى و نیرومند و با برکت شد و رجال بزرگ و کم‏ نظیرى را تربیت کرده، تحویل جهانیان داد و برکات و آثار آن چشمگیر و مستمر گردید و اکنون متجاوز از چهار ربع قرن است که در جهان اسلام تلألؤى خاص دارد، به طورى که نه تنها ممالک اسلامى بدان توجّه دارند، بلکه ممالک بیگانه و دور از اسلام چه کشورهاى شرقى و چه غربى براى این حوزه اهمیّت ویژه قایل بوده مرکزیت و محوریّت دینى براى آن قائلند و خائنان و ابرقدرتهاى خودسر، از آن بیمناک مى ‏باشند.

بالاخره هر دو حوزه به دست یک نفر احداث و تأسیس شده است، ولى یکى از آن‏دو، دچار رکود و رقفه شده و یا به قهقرا برمى‏ گردد و دیگرى روز به روز تلألؤ بیشتر پیدا کرد، نور داد و روشنى آفرید و آثار و ثمرات خود را به نقطه نقطه جهان صادر کرد و نداى شیعه را به اقطار عالم رسانید. این چه سرّى است و چه رمزِ نهانى دارد؟!

جز اینکه قم چیزى دارد که اراک و اصفهان و سایر بلاد ندارند و آن بضعه موسى، حضرت فاطمه‏معصومه سلام ‏اللَّه‏ علیها مى ‏باشد.

مضجع و مرقد مطهّر این بانوى بزرگ و با عظمت، روحانیّتى خاص و قداست و معنویّتى مخصوص و خلل‏ ناپذیر به این شهر داده است که با وجود آنکه از نظر جغرافیایى، محیطى مساعد نبوده واز آب و هواى مطلوب و مطبوعى برخوردار نیست، این چنین مورد توجّه نفوس واقع شده، دلها مجذوب آن گردیده است و جمع کثیرى از هیأت علمیه، علما، فضلا و طلاب با محرومیت‏ هاى گوناگون مادّى روى به اینجا آورده و اقامت در این کویر براى اشتغال و فراگیرى علوم و معارف آل محمّد علیهم‏السّلام را بر انواع رفاه‏ ها و راحتی ها در سایر بلاد ترجیح مى‏ دهند.

و جان کلام اینکه آمدن مرحوم آیت اللَّه العظمى حایرى و تأسیس حوزه و اقبال نفوس، مخصوصاً فضلا و علما، همه از برکات حضرت فاطمه‏ معصومه سلام‏ اللَّه‏ علیها است.

2- جریان اقامت سیّدالطائفه، مرحوم‏ آیت‏ اللَّه ‏العظمى ‏آقاى‏ بروجردى اعلى ‏اللَّه‏ مقامه نیز مستند به عنایات حضرت معصومه سلام‏ اللَّه‏ علیها است، بدین ترتیب که ایشان در اواخر سال 1361 ه'ق مبتلا به بیمارى فتق مى‏ شوند و قرار مى ‏شود که در تهران عمل کنند، هنگامى که به مقصد معالجه از بروجرد خارج مى‏شوند، وضع مزاجشان رضایت‏ بخش نبوده و تقریباً در بیهوشى بوده ‏اند و این حال ادامه داشته تا یک‏ مرتبه در دل‏شب، چشم گشوده و چراغ‏ هاى قم را مشاهده مى‏ کنند. از همراهان استفسار مى‏ فرمایند، اینجا کجاست؟ عرض مى ‏کنند: قم است.

جذبه‏ اى روحانى و کششى معنوى ایشان را به خود مشغول مى‏ کند و در آن حالت تصمیم مى‏ گیرند که پس از بهبودى، بقیّه عمر را در این آستان مقدّس بگذرانند.

در عبارت دیگرى آمده که: هنگام حرکت از بروجرد، وضع مزاجى ایشان سخت بوده و در حالت بیهوشى مى‏ گذرانیدند ولى ناگهان در وقت شب از خواب بیدار و از داخل اتومبیل نظرشان به چراغ‏هاى شهر قم مى‏ افتد، مى ‏پرسند اینجا کجاست؟ همراهان به عرض مى‏ رسانند: اینجا قم است. منظره چراغ‏ هاى شهر قم در آن دل‏ شب اثر عمیقى در دل ایشان مى‏ گذارد و قصد مى‏ کنند که اگر از این بیمارى شفا یافتند، بقیّه عمر را در کنار مرقد منوّر حضرت فاطمه‏ معصومه سلام‏ اللَّه‏ علیها به سر ببرند.

بالاخره خداوند به برکت حضرت معصومه سلام‏ اللَّه‏ علیها آن بزرگوار را شفا مى‏دهد و از این‏رو بعد از علاج بیمارى به قم مى‏ آیند و آن تحوّل عظیم علمى و فرهنگى را در حوزه به وجود مى ‏آورند. و علما و مجتهدین بسیارى را پرورش داده، صداى روح بخش اسلام و تشیّع را به گوش جهانیان رسانیدند.

قابل توجّه است که نکته‏ اى را که در مورد آمدن مرحوم آقاى حاج شیخ عبدالکریم حایرى اعلى ‏اللَّه ‏مقامه ذکر کردیم، در مورد مرحوم آیت ‏اللَّه‏ العظمى بروجردى اعلى‏ اللَّه ‏مقامه نیز صادق است. آن بزرگوار پس از بازگشت از نجف اشرف، حوزه بروجرد را پس از انطماس و رکود احیا کرد و رونقى داد و جماعتى دور وجود مبارکش جمع شدند و آن مرد بزرگ، حدود چهل سال در آنجا اقامت فرمود - بعد از آنکه بروجرد زادگاهشان هم بود - و فیض ‏بخشى فراوانى کرد، سپس به قم آمد، حوزه مبارکه قم دستاورد مرحوم حایرى بزرگ را توسعه داد و آبیارى کرد. از ابعاد مختلف آن را گسترش داد و نام قم را عالم گیر کرد. از اکثر شهرها و بلاد ایران، بلکه از قسمتى از روستاهاى آن جوانانى با شور و شوق را به سوى این مرکز علمى جذب نمود تا بالاخره حوزه یگانه و بى‏ نظیر جهان تشیّع گردید، در حالى که حوزه ‏بروجرد رو به توقف و رکود گذارد و تحرّک و پویایى خود را از دست داد.

شگفتا شخصیّتى بزرگ و کم ‏نظیر مانند آیت ‏اللَّه‏ العظمى بروجردى در رأس دو حوزه قرار مى‏گیرد و یکى را در خلال مدّت چهل سال رشد نسبى و زودگذر مى ‏دهد و دیگرى را خلال مدّت حدود پانزده سال رشد مطلق مى ‏بخشد و آن را جهانى کرده و به اوج عظمت و سربلندى مى ‏رساند.

این چه سرّ نهفته و رازِ نهانى است، جز اینکه قم گوهرى دارد که بروجرد با همه سوابق درخشانش ندارد، چنانکه در جریان مرحوم حایرى اراک نداشت و آن مرقد منوّر دختر بلنداختر حضرت موسى بن جعفر سلام ‏اللَّه علیها مى‏باشد. آرى، قم، حضرت معصومه‏ سلام ‏اللَّه‏ علیها دارد و اراک و بروجرد ندارند.

این بانوى بزرگ و سرافراز، پشتوانه عظیمى است که شخصیّت هاى وزین را بدین سو و سمت مى‏کشد و متفکران و اندیشمندان را از هر نقطه‏ اى جذب مى‏ نماید و دلها همه در هواى اوست، از این رو تأسیس حوزه به دست مرحوم آقاى حایرى از برکات حضرت فاطمه ‏معصومه سلام ‏اللَّه ‏علیها است و تجدید و تحکیم اساس آن مرکز عظیم و گشترش چشمگیر آن به دست مرحوم آقاى بروجردى نیز از برکات آن معظّمه دوران است.